Afgelopen week was het groot nieuws. Er was geen spoor van twijfel. De Russen zouden vervalste satellietbeelden naar buiten hebben gebracht in verband met MH17. Fotoshop! Alle grote Nederlandse media brachten het bericht op een vanzelfsprekende toon. De koppen spraken voor zich: het waren feiten. Het was aangetoond.
De satellietbeelden die het Russische ministerie van Defensie op 21 juli vorig jaar presenteerde om aan te tonen dat vlucht MH17 van Malaysia Airlines door een Oekraïense raketinstallatie uit de lucht is geschoten, zijn vervalst.
Satellietbeelden die Rusland vorig jaar liet zien om te bewijzen dat Oekraïne de MH17 uit de lucht schoot, zijn vervalst.
De satellietbeelden die Rusland vorig jaar presenteerde om aan te tonen dat vlucht MH17 door Oekraïne uit de lucht is geschoten, zijn vervalst.
Satellietbeelden die Rusland vorig jaar liet zien om te bewijzen dat Oekraïne de MH17 uit de lucht schoot, zijn vervalst.
Vervolgens werd in alle berichten de bron achter dit ‘feit’ gebracht: De Engelse blogger Bellingcat.
Alleen RTL Nieuws leek in zijn berichtgeving nog een klein beetje een slag om de arm te houden:
Rusland heeft enkele dagen na de ramp met vlucht MH17 vervalste satellietbeelden getoond om Oekraïne de schuld in de schoenen te schuiven. Althans, dat schrijft de Britse onderzoekssite Bellingcat.
Lichtelijk relativerende woordjes als althans’ stonden er in die andere berichten niet. De bron, die was het bewijs. Het Woord van Bellingcat is het Woord van God voor Nederlandse journalisten.
De manier waarop er naar Bellingcat wordt verwezen en de manier waarop er naar ‘de Russen’ wordt verwezen zegt eigenlijk al alles.
De Volkskrant over Bellingcat:
Uit een analyse van de beelden blijkt onder meer dat een BUK-raketwerper is verplaatst, waardoor het lijkt dat het wapentuig actief was op 17 juli, toen het vliegtuig uit de lucht werd geschoten. Ook zijn er BUK-raketwerpers aan de beelden toegevoegd, dichtbij de rampplek.
Het onderzoeksbureau bericht verder dat het toestel van Malaysia Airlines niet van de vluchtroute afweek, zoals wordt geclaimd door het Russische ministerie van Defensie.
Dus Bellingcat: ‘Analyse.’ ‘Blijkt.’ ‘Bericht.’ Rusland: ‘claimt.’
Wat De Volkskrant hier schrijft, is overigens ook feitelijk onjuist. De bewuste koersafwijking wordt juist vastgesteld in het voorlopige rapport van de Onderzoeksraad. (PDF, op pagina 11):
Om 13.19:53 uur bleek uit radargegevens dat het vliegtuig zich 3,6 nautische mijlen ten noorden van het midden van luchtweg L980 bevond na naar links te zijn uitgeweken van de route, toen Dnipro Control vanwege ander verkeer de bemanning instructies gaf rechtstreeks naar navigatiepunt RND te vliegen.
Ook volgens NRC Handelsblad was het zo klaar als een klontje wat Bellingcat in zijn blogje te berde bracht:
De verschillen tussen de echte beelden en de valse zijn te checken op Google Earth. De beelden zijn gemanipuleerd en er zijn Boek-raketinstallaties toegevoegd, concludeert het onderzoekscollectief.
En ook bij de NOS hoefden we echt niet te twijfelen over Bellingcat. Dat is namelijk de bron waar de ‘bewijzen’ vandaan komen.
Bellingcat publiceerde eerder bewijzen dat Rusland het Buk-raketsysteem heeft geleverd waarmee vlucht MH-17 werd neergeschoten.
Wat dus nogmaals opvalt is de massaliteit van de voor Bellingcat positieve berichtgeving, de snelheid waarmee het blog van Bellingcat als nieuws naar buiten werd gebracht, de suggestie dat het hier zou gaan om feiten, en kortom het volstrekte kritische onvermogen bij deze media om de gebruikte methode van Bellingcat onder de loep te nemen.
Het is een patroon, zoals ook op andere websites wordt vastgesteld. Niet alleen bij de Nederlandse media, ook bij de Duitse. Bellingcat is de propagandabron. Alle andere bronnen worden genegeerd of verdacht gemaakt.
Er zijn ook bloggers, die al vrij snel naar buiten kwamen met kritische stukken over de woeste beweringen van Bellingcat. (Die overigens hier te vinden zijn.)
De blogger Myghty zet bijvoorbeeld uiteen dat er in de ‘basisinformatie’ bij de gepubliceerde foto’s van de Russen uiteraard veranderingen waar te nemen zijn, maar die zijn standaard in dit soort gevallen, en vormen dus geen enkel bewijs voor het door Bellingcat geponeerde ‘fotoshopwerk’ van de Russen.
Andere bloggers redeneren hierop verder en stellen met feitelijke analyse vast dat er van de methode Bellingcat niets deugt. De zeer feitelijke blogger Gabriele Wolff documenteert in een serie artikelen dat er sprake is van een ‘informatieoorlog’ omtrent MH17, en Bellingcat speelt hierin een centrale rol. Ze noteert ook dat de ‘onderzoekers’ van Bellingcat bij nader inzien er eigenlijk helemaal niet zo zeker van zijn dat de Russen hun materiaal hebben gemanipuleerd: ‘Je zou het manipulatie kunnen noemen.’
Allen: Man kann es Manipulation nennen.
Ook de Australische forensische expert Charles Wood zet uiteen dat er niets klopt van het ‘bewijs’ van Bellingcat. Dat bewijs zou onder andere gebaseerd zijn op vergelijkingen met Google Earth, maar Wood zet uiteen dat er alleen al in het materiaal van Google Earth sprake is van noodzakelijke (niet kwaadaardige) fotomanipulaties:
Bellingcat rely on Google Earth dates when practical experience shows that many of the dates are aggregate and simply do not apply to parts of an image or image tile. This is a result of the Google imagery provider performing all sorts of manipulations to present an aesthetically complete set of images without tagging each part of the image precisely with different dates. Even Google doesn’t know the exact dates of many of its imagery picture elements.
Wood stelt vast dat er niets ‘verdachts’ is aan het ‘fotoshopmerkje’ dat er te vinden is in de onderliggende data van de Russische publicaties. Dit is standaard:
Bellingcat reports adversely on the EXIF tags in images showing the last editor was a variety of photoshop. This may be factually correct but is completely irrelevant. The images were prepared for publication including annotations, cropping, and rescaling. They will of course have the last editor listed in the EXIF data. There is nothing sinister about it at all.
De conclusie van Wood liegt er dan ook niet om:
There is no hard evidence of any sort to show deliberate tampering of images no matter how much Bellingcat wants there to be.
Vervolgens ontmaskert ook een Russische blogger het gefröbel van Bellingcat, dat in werkelijkheid helemaal niets bewijst over de vermeende fotoshopbewerking door de Russische autoriteiten van hun satellietbeelden. Russia Today maakte hier een scherpe samenvatting van:
Russia Today vraagt Bellingcat om een weerwoord. Maar die weigert, en hult zich in goedkoop cynisme.
Dit soort berichtgeving in de Westerse media is een zeer ernstige zaak. Deze berichtgeving is niets anders dan anti-Poetin propaganda. Leugens worden verkocht als nieuws. Dat Westerse journalisten gekocht zijn door Westerse inlichtingendiensten, werd onlangs al vastgesteld door de Duitse journalist Udo Ulofkotte, die daarbij spreekt vanuit eigen ervaring.
De kans dat de gevestigde media terug zullen komen op hun eigen berichtgeving is dan ook erg klein. Gekochte journalisten zijn niet geïnteresseerd in de waarheid. Ze moeten hun geld opleveren.
In dit licht is het bijzonder opmerkelijk dat notabene het weekblad Der Spiegel nu een interview publiceert met een deskundige die genadeloos uiteenzet dat Bellingcat niet met nieuws kwam, maar met leugens over de fotoshop van de Russische autoriteiten. Het is gepruts wat Bellingcat deed. Het staat zelfs in Der Spiegel. Maar ik weet zeker dat de Nederlandse media de volgende keer het Woord van Bellingcat weer over zullen nemen als het Woord van God.
Ondanks het feit dat in dit geval zelfs de maker van de ‘ontmaskeringsoftware die Bellingcat gebruikte in een niet mis te verstane Tweet liet weten dat Bellingcat misbruik maakt van zijn technologie. Dus ook dat nog.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten